متن کامل سخنان دکتر نهاوندیان در این گفتگوی ویژه خبری بدین شرح است:
مجری: جناب دکتر نهاوندیان خیلی خوش آمدید به گفت و گوی ویژه خبری. آقای رییس جمهور در جمع نخبگان فرمودند: طی 50 روز گذشته گامهای موثر اقتصادی برداشته شده است، بفرمایید مهمترین این گامها چه بود؟
دکتر نهاوندیان: بنده هم خدمت شما و بینندگان عزیز، سلام عرض می کنم. خوشبختانه موج امید و اعتمادی که در فضای عمومی کشور ایجاد شده، در حوزه اقتصاد هم نشاطی را ایجاد کرده است. یکی از دوستان ما از اتاق بازرگانی یکی از استان‌ها، هفته قبل پیش من آمده بودند و می گفتند در استان ما در واحدهای تولیدی، دیگر کسی به فکر تعدیل نیروی جدید نیست و اینکه به دلیل کاهش تولید از کارگرانش عذرخواهی کند و نگران باشد. همه با این حالت امیدواری دارند طرحهای توسعه را از کشوها در می آورند، یعنی خوشبختانه؛ امید به رونق و نشاط اقتصادی کاملاً احساس می شود. این را از این باب عرض کردم که تغییر شرایط اقتصاد، ایجاد رونق و رسیدن به اهداف رشد در سند چشم انداز، موتور اصلی‌اش خودِ مردم هستند و فعالان اقتصادی در سراسر کشور، همچنان که در حماسه سیاسی دیدیم وقتی مردم حرکت کردند، حماسه خلق شد، در اقتصاد هم همین طور است، مردم باید حرکت کنند، دولت، خدمتگزار مردم است.

مصوبه 35 بندی اخیر دولت، گشایش‌های خوبی برای واحدهای تولیدی ایجاد می‌کند
دولت باید وسیله تسهیل فعالیت‌های اقتصادی را فراهم کند، بستر را فراهم کند، موانع را از سر راه بردارد و خوشبختانه در این فرصت 50 روز گذشته، تصمیمات خوبی در این مسیر برداشته شده است. بعضی از تصمیماتی که گرفته شده شاید از آرزوهای فعالان اقتصادی بود، حالا من به بعضی ها اشاره خواهم کرد. واقعیت این است که در شرایط موجود اقتصادی، همان چیزی که گاهی در جلسات داخلی و خصوصی گفته می شد که تحریم داخلی بیشتر از تحریم خارجی موثر است؛ مقصود از تحریم داخلی همان مقررات دست و پا گیر، موانع، سیاست گذاری های ناهماهنگ و البته مسئله تحریم خارجی هم محدودیت‌هایی که به ناحق و ناروا تحمیل شده، اینها هم باید از سر راه برداشته شود، دولت در هر دو جهت به طور جدی اقدام کرد. اما در سیاست های داخلی همان مصوبه 35 بندی که دولت در جلسات عدیده بحث کرده و تصویب و ابلاغ شد که بعضی از آنها مهلت های یک یا دو یا سه ماهه برای اجرا دارد، گشایشهای خوبی برای واحدهای تولیدی در آن دیده شده بود، تشویق تولید با تعهد دولت برای تامین بخشی از سرمایه جزو مصوبات بود. بگذارید من به برخی از آنها به طور خاص اشاره کنم. یکی از مسائلی که واحدهای تولیدی داشتند، مسائلی بود که با گمرک داشتند، کالاهای زیادی در گمرک مانده بود، مشکلات ترخیصی داشتند، می‌دانید، التهابات ارزی که پیش آمد، با کمال تاسف لطمه های شدیدی به اقتصاد ما زد، قدرت خرید پول ملی را کاهش داد، نااطمینانی در فضای اقتصادی، یکی از آنها این بود که به دلیل اینکه نرخ ارز یکباره تغییر پیدا کرده بود، بین مشتری و بانک و همچنین بین بانک و بانک مرکزی اختلاف نظر بود که به چه نرخی این ارز را باید حساب کنیم؛ بلاتکلیف ماندن این سوال باعث شده بود که کالا در گمرک مانده بود و آن طرف هم، واحد تولیدی با کارگرانش معطل، تصمیم گرفته شد که این کار، ترخیص انجام شود و اگر هم مشکلی است بین بانک و بانک مرکزی یک جور دیگر حل شود، این تعیین تکلیف باعث شد که مقدار زیادی کالا از گمرک بیرون آمد، دارو هم آمد، دارو را چرا مردم احساس کردند، چون بلافاصله واقعا مشکل داشتیم، قیمت دارو در بعضی از موارد، پنج و شش برابر هم گزارش کردند.
همین که این کالاها و داروها در داروخانه‌ها آمد، مردم این را لمس کردند، اما حالا لمس بعدی این خواهد بود که حالا که این مواد اولیه آمده در کارخانه ها، تولید خواهد شد؟ افزایش عرضه را حالا یکی دو ماه دیگر در بازار احساس خواهند کرد.

لازمه مبارزه با تورم رونق اقتصادی است
ما چه جوری باید با تورم مبارزه کنیم؟ جز با رونق نمی شود، رونق باعث می شود اولا عرضه افزایش پیدا کند و ما بتوانیم در جریان تولید، وقتی شما چرخش تولید دارید کارگرها هم کار کنند، دستمزد بگیرند، از آن طرف هم قدرت خرید پیدا می کنند، چرخ اقتصاد می چرخد؛ پس یکی همین ترخیص بود. می دانید که حدود 45-40 تا کشتی، چند ماه منتظر تخلیه بودند، لنگر انداخته بودند، جریمه تاخیر تخلیه می گرفتند به سبب اینکه تکلیفشان معلوم نبود، ارزی که باید به اینها داده شود، مانده بود به چه کسی بدهند؟ به چه نرخی حساب کنند؟ اگر ترخیص کردند، در داخل کشور به چه نرخی بفروشند؟ همه اینها تعیین تکلیف شد، آثارش هم الان هویدا شده است. یکی همین مسائل گمرکی بود، در بعضی موارد هم بود که مغایرت اسناد وجود داشت، کسی نبود اختیار داشته باشد که تعیین تکلیف کند، مصوبه دولت تکلیف را مشخص کرد، مغایرت ارزی اگر تا 10 درصد بود، بپذیرند، گمرک اختیار داشته باشد تصمیم بگیرد (بوروکراسی زادیی) یعنی واقعا ما باید اولا این نگاه اینکه همیشه حق با مشتری است، این را همچنان که در فروشگاهها به آن قائلیم، در مراجعه به دستگاههای دولتی هم واقعا اگر قاطبه یک صنفی می گویند فلان جا گیر داریم، آن را قبول کنیم، البته مهارت خاصی می خواهد، کسی سوء استفاده کند باید با هوشیاری جلوی او بایستیم، اما وقتی همه اهل یک صنفی می گویند در فلان اداره دولتی کار ما گیر است، حتما باید واکنش سریع داشت و آن مشکل را از سر راه برداشت. مثلا باز در همین مصوبه این بود که برای واحدهای تولیدی یک سرویس ارزیابی ویژه پیش بینی شود، واحدهای تولیدی بتوانند بروند مراجعه کنند. دولت خواست قدرت تولیدگرای خود را نشان دهد، من می‌خواهم پیشکار ویژه بگذارم برای واحدهای تولیدی در گمرک، مشکلشان را حل کنم، حتی اگر واحد تولیدی پول ندارد، می دانید یکی از مشکلات واحدهای تولیدی، نقدینگی بود، قرار شد مواد اولیه شان را به طور نسیه بتوانند ترخیص کنند که کالا به کارخانه برسد. برای گشایشهای اعتبار جدید، می دانید یکی از مشکلات جدی واحدهای تولیدی این بود که بعد از التهابهای ارزی که پیش آمد، بانکها که قبلا در شرایط عادی و متعارف با 10 درصد وجه یک اعتبار اسنادی می توانستند. گشایش اعتبار کنند، بعد که کالا می آمد باید 90 درصد دیگر را می داد که ترخیص کنند، آمدند از اول نه صد در صد بلکه 130 درصد پول مطالبه کردند، چون به هر حال بانک هم می خواست خود را ایمن کند، نمی دانستند ارز چه طور می شود، بنابراین با مصوبه دولت به بانکها این اطمینان داده شد، شما 30 درصد بیشتر نگیرید، من هستم. من پشتیبان شما هستم، نگران چه هستید، این یک گشایش قابل توجهی در بحث نقدینگی واحدهای تولیدی ایجاد کرد.
با مصوبه دولت، جذب سرمایه‌گذاری خارجی به میزان 40 درصد، اعطای تسهیلات صندوق توسعه ملی را به همراه آورد.
یک محور مهم دیگر، در بخش سرمایه گذاری است. شما می دانید با کمال تأسف در یک سال گذشته یکی از نقطه های منفی در شاخص‌های کلان کشور، این است که نرخ سرمایه گذاری در کشور افت جدی پیدا کرده است. وقتی شما در تولید ناخالص ملی می بینید که بیش از 5 درصد افول در تولید دارید، آن طرف در سرمایه گذاری هم یک رقمی که بانک مرکزی به من دادند واقعا رقم نگران کننده‌ای است. سرمایه گذاری کم شده، وقتی سرمایه گذاری کم می شود یعنی اینکه جوانان ما فرصت شغلی کمی پیدا می کنند، جوانان ما درس می خوانند 4 سال کارشناسی می خوانند، فرصت شغلی باید داشته باشند. این جز با سرمایه گذاری نمی شود. برای تشویق سرمایه گذاری در این مصوبه آمد که در هر زمینه اگر کسی رفت سرمایه گذاری خارجی پیدا کرد که حداقل سهم 40 درصد داشته باشد، صندوق توسعه ملی می تواند اعطای تسهیلات کند به شریک داخلی که بتواند آن 40 درصد شریک خارجی را بیاورد یک پروژه را جذب کند و ظرف یک ماه صندوق توسعه ملی موظف شده پاسخ متقاضی را بدهد و معطلش نکند. در تجهیزات نفت و گاز می دانید یکی از حوزه هایی که ما به طور سنتی وابستگی به خارج داشتیم. برای اینکه تولید ملی در این بخش رشد پیدا کند به شرکت توانیر، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و پژوهشگاه نیرو اجازه داده شد تا حداکثر 40 درصد، هر کس خواست که در تجهیزات صنعت آب و برق سرمایه گذاری کند یا در تجهیزات نفت و گاز و پتروشیمی، اجازه داده شد بیایید تا 40 درصد سرمایه گذاری کند، چرا؟ چون این سرمایه گذاری دولتی نشود.

دولت خواستار گسترش بخش خصوصی در اقتصاد کشور است
مقصود این است که دولت با این مصوبه، اعلام آمادگی می کند که هر کس برای سرمایه‌گذاری قدم جلو می‌گذارد من تا 40 درصد حاضرم شریک شوم، مدیریت هم با شماست چون اگر بیش از 50 درصد سهیم بود در واقع مدیریت با اوست، دولت نمی خواهد بخش دولتی را افزایش دهد، می‌خواهد بخش خصوصی گسترش پیدا کند، اما پشت سر بخش خصوصی ایستاده و اعلام کرده که در بخش سرمایه گذاری کمک می‌کنم. باز یکی از بخش هایی که می تواند اشتغال زایی داشته باشد، بخش گردشگری است. در بند 5 این مصوبه آمده، بخش گردشگری و صنایع دستی را به عنوان بخش صنعت به رسمیت شناخته که در سیستم بانکی به عنوان صنعت بتواند از مزایا و تسهیلات استفاده کند.

اهتمام دولت نسبت به اعتمادسازی به سپرده‌های ارزی
محور دیگری که در این مجموعه مصوبات بسیار مهم است این است که می‌دانید، اعتماد نسبت به سپرده‌های ارزی قدری آسیب دیده بود کسانی آمده بودند حساب ارزی باز کرده بودند در بانک بعد از اینکه این التهابات پیش آمد به بانک مراجعه کردند و بانک ارزشان را نداده بود و گفته بود ریال بگیر، که این موضوع واقعاً به اعتماد آسیب می‌زند. این مصوبه، بانک مرکزی را موظف کرد که در این رابطه مقررات را در بحث سپرده ارزی اصلاح کند. در مورد آنهایی که از حساب صندوق ذخیره ارزی تسهیلات گرفتند، گفتند اقساطش را دو برابر کند چون اینها همه برای واحدهای تولیدی بود گشایشی در این رابطه ایجاد شود. من نمی خواهم همه موارد را که در این مصوبه آمده تفصیل بدهم. مقصودم این است: رویکرد اصلی دولت در این فرصت بسیار کوتاه، این بوده است که از حداکثر ظرفیت‌ موجود استفاده کند، موانع و مقررات را بردارد، بخش خصوصی احساس ‌کند که میدان برای کارش باز است، اما غافل نبوده از بخش دیگر که بعضی از این محدودیتهایی که تحریم به ناحق و ناروا ایجاد کرده با یک دیپلماسی فعال، این موانع را هم از سر راه بردارد. شما می دانید، مقایسه کنید قیمت متوسط واردات ما را در 4 سال اخیر با سنوات قبلش، به خوبی می‌بینید که قیمت متوسط واردات ما بالای 20 درصد افزایش پیدا کرده، این پول چیست؟ این هزینه اضافی است که تحریم بر کشور دارد تحمیل می کند، شما می دانید برای انتقال وجوه بعضی کسانی که خدمات می دهند 6 درصد، 8 درصد، 10 درصد، گاهی 15 درصد است که هزینه برمی‌دارد، هزینه را چه کسی می‌دهد؟ آن مصرف کننده نهایی، اینها هزینه های تحریم است، یک جمله در پرانتز بگویم، هیچ توضیحی ندهم: مخالفان رفع تحریم چه کسانی هستند؟ دلالان تحریم، آن کسانی که از شرایط تحریم استفاده می برند، دور ندانید که مستقیم و غیرمستقیم از اقدامات شجاعانه‌ای که بشود برای مقابله با تحریم، خوششان نیاید، سنگ اندازی هایی بکنند، شجاعانه باید جلو رفت با حفظ حقوق ملت ایران، چه در حوزه هسته ای و چه در حوزه‌های دیگر، این حق پیشرفت اقتصادی و حق دسترسی به بازاراهای جهانی را برای فعالان اقتصادی باید فراهم کرد.
مجری: موضوع بعدی اصلاحیه 92 دولت است و تلویحاً علی الخصوص در مورد هدفمندی یارانه ها صحبت کنیم، وزیر اقتصاد گفتند که قصد بالا بردن افزایش حامل‌های انرژی را هم دارند. اگر این اتفاقات نیفتد منابع یارانه چگونه محقق خواهد شد؟
دکتر نهاوندیان: دولت خود را موظف می داند قانونی که به تصویب مجلس شورای اسلامی می رسد، اجرا کند. علت این هم که لازم دیده شد که اصلاحیه بودجه برود این بود که نه فقط به تشخیص مجلس محترم، حتی به تشخیص مسوولان دولت قبل هم، بودجه ای که اصلاح و ابلاغ شده، واقعی نیست یعنی بیش از یک سوم درآمدهای آن بودجه غیر واقعی است. وقتی درآمد تحقق پیدا نکند و شما در طرف هزینه دیده باشید، این منجر می شود به بدهکاری دولت، توقعاتی ایجاد می شود، تعهداتی ممکن است صورت گیرد و همین واقعیت تلخی را که پیش آمده که ما با مجموعه بدهی های عظیمی روبرو هستیم در دستگاههای مختلف، به پیمانکاران بخش خصوصی و به بانکها، این افزایش پیدا می‌کند و این به صلاح یک اقتصاد سالم نیست، لذا در هماهنگی بین دولت و مجلس قرار شد این بودجه اصلاح شود.

هدفمند کردن یارانه‌ها تقویت تولید و خودکفا کردن اقتصاد ملی است
یکی از حوزه‌هایی که ما عدم توازن در آن می‌بینیم همین بحث یارانه است، یعنی منابع حاصل از حامل های سوخت، کفایت پرداخت یارانه ها به خانوار را نمی کند چه برسد سهمی که قرار بود به تولید داده شود و هرگز داده نشد (30 درصد معروف) چه به تولید چه به بخش سلامت همه روی کاغذ ماند و تحقق پیدا نکرد. برگردیم. به همان اسمی که گذاشته شده روی این طرح، هدفمند کردن یارانه، یعنی چه هدفمند کردن؟ اگر قرار بود که ما یارانه به همه بدهیم چه هدفمند کردنی است؟ هدفمند کردن یارانه این است که شما اقشار هدف را در جامعه شناسایی کنید، بروید به آنجاهایی که آسیب بیشتر است، آنجاها را مراقبت کنید و این یارانه را به جای اینکه به مصرف کور برود و متوسط مصرف انرژی در کشور ما را به طور ویژه ای متوسط دنیا کند، ببرید در تولید، اگر هدف تقویت تولید و خودکفا کردن و مقاوم کردن اقتصاد ملی است، هدفمند کردن یعنی این. اینکه از یک طرف شما گران کنید برای همه، بعد از این طرف هم پول نقد بدهید به همه، این کجا می شود هدفمند کردن؟ البته تصمیم گیر در این مورد مجلس است، مجلس محترم با توجه به این معنا که خوشبختانه مورد حمایت مردمی هم بود، من دیدم که در برنامه خوبی که صدا و سیما داشت از مردم نظرخواهی کرده بود، اکثریت قاطعی در آن نظرسنجی گفته بودند کسانی که وضع درآمدی‌شان خوب است و این 45 هزار تومان هیچ جای زندگی شان به حساب نمی‌آید، لذا به نظرم با یک اجماع ملی می توانیم به معنای واقعی هدفمندی نزدیک شویم. البته جزییات مطلب باید در مجلس محترم با دولت مورد بررسی قرار گیرد. ما حتما باید به سمتی برویم که یارانه‌ها را ببریم در تولید به جای مصرف. البته اقشاری که نیازمند هستند حتما می باید مورد حمایت قرار گیرند حتی شاید حمایت های بیشتر در بحث حمایت های هدفمندی اگر ما اشتغال را مورد حمایت قرار دهیم حتما مفیدتر است تا مصرف پیشنهادهای خوبی هم در این رابطه است، اجازه بدهید که تا نهایی نشده در این مورد اشاره ای نداشته باشم اما اینکه عزم بر اصلاح شیوه اجرای قانون هست، مورد اتفاق دولت و مجلس است در یک همگرایی خوبی به روش بهتری دست پیدا می کنیم.
مجری: یک سوال دیگر رابطه مستقیم با معیشت مردم دارد، آرامش نسبی را در بخش‌های مختلف اقتصاد شاهد هستیم مثلا بازار ارز ثبات نسبی پیدا کرده و بازار سرمایه رشد فزاینده‌ای داشته و مسکن ثباتی پیدا کرده، اما در یک جمع مرکب آرام یک ایرادی پیش آمده، چندوقت گذشته نوسانات داشتیم مثلا در مواد خوراکی مثل مرغ و لبنیات که راجع به مرغ تصمیم گیری شد، نظرات دولت در این موضوع به نظر یک ساز ناهمگونی است، دولت برای کنترل این وضعیت چه خواهد کرد؟

تورم 40 درصدی که به دولت تدبیر و امید به ارث رسیده باید مهار شود
دکتر نهاوندیان: بعضی از این اتفاقات حاصل همان تصمیمی است که در قانون بودجه گرفته شده که مبنای نرخ ارز را از 1226 به 2 هزار و چهارصد و خورده ای افزایش دادند و در دوره دولت قبل هم این تغییر نرخ مرجع ارز صورت گرفت و طبق قانون غیر از این نرخ، بانک مرکزی مجاز نبود که ارزی را در اختیار قرار بدهد البته دست دولت باز است که در مواردی که تشخیص دهد یارانه ریالی در نظر بگیرد، اما در مورد ارز، قانون معین کرد. تبعات آ‌ن تغییر نرخ پایه ارز در محصولاتی که وارداتی باشد طبعا نشان داده می‌شود، بعضی از اینها چون در خوراک مرغ این اتفاق رخ داد طبعاً در قیمت مرغ هم این اثر دیده خواهد شد، منتها نکته اولی که فرمودید را من می خواهم روی آن تاکید کنم، ببینید یک تورم 40 درصدی در دوره جدید [این دولت] به ارث رسیده است، این تورم باید مهار شود، این چالش بسیار جدی است برای یک مدیریت اقتصاد. اولش این است که این آرامشی که گفتید مهار شود، باز اینجا هم مردم آرامش را ایجاد کردند، خود مردم با این سرمایه امیدی که به میدان آوردند و اعتمادی که به دولت کردند، آمادگی دارند برای اینکه از التهابات گذشته فاصله بگیرند خود این آرامش ایجاد کرد، هم در فعالان اقتصادی، هم در مصرف کننده، چندین نفر به من گفتند ما در مغازه خودمان شاهد بودیم که خانم خانه‌دار و یا آقایی که می آید به جای اینکه مثل قبل دو شانه تخم مرغ بگیرد یا مقدار زیادی کره بگیرد به حساب اینکه گران خواهد شد من بیشتر بخرم ولی الان کمتر می‌خرد، با این تحلیل که احتمال دارد ارزان شود و این هم شعور بالا و هم همکاری را می رساند، هدف اول که ایجاد آرامش در بازار بود، ایجاد شده، اما ان شاء الله در گام بعدی باید این فشار تورمی کنترل شود که حتما کنترل خواهد شد با اقداماتی که صورت می‌گیرد،(بازه زمانی) معمولا یک اقتصاددان محتاط، رقم نمی گوید ولی روند را پیش بینی می کند، حتما روند رو به جلو کاهش تورم خواهد بود. بهترین شاهد، ادعای بی دلیل کرده باشم. شما نگاه کنید نرخ رشد نقدینگی که عامل اصلی تورم در اقتصاد ایران است، این رشد با تصمیمات و اقداماتی که شده در چند ماه اخیر کاهش پیدا کرده، نصف شده، وقتی نقدینگی، نرخ رشدش نصف بشود، بلافاصله (با فاصله 2 یا 3 ماهه) روی تورم اثر می کند، نرخ رشد تورم پایین می آید. اگر تورم ان شاء الله مهار شد با اقدامات همزمانی که داریم برای بحث تولید، از طرف دیگر عرضه بالا برود، ما این معضل رکود تورمی را ان شاء الله مهار خواهیم کرد.
مجری: نماینده اتاق بازرگانی هم هستید، طی چند وقت گذشته این هم باز در فضای رسانه ای کشور منتشر شده و بین مردم هم شنیده می‌شود که در خصوص برخی اقدامات مثلاً در شرکت نفت در حوزه‌هایی، دولت تصمیم دارد که فعالیت بخش خصوصی را محدود کند، شما به عنوان نماینده بخش خصوصی یک طرف و نماینده دولت در طرف دیگر، نگاه دولت نسبت به بخش خصوصی چیست؟
دکتر نهاوندیان: همین الان اشاره کردم، یکی از بندهای همین مصوبه، دولت برای اینکه بخش خصوصی در بخش تجهیزات صنعت نفت سرمایه گذاری کند، در این مصوبه اعلام می کند که 40 درصد سرمایه گذاری می‌کنم و حمایت این کار را می کنم، یعنی حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی، البته انحرافاتی یا کاستی‌هایی در آنچه که به عنوان خصوصی سازی شمرده می شد، رخ داده است. در آن روند و شیوه اجرا، اصلاحاتی حتما باید صورت گیرد، خصوصی سازی که در واقع اسم مالکیت را عوض کند و کماکان مدیریت به صورت شبه دولتی در دولت باقی بماند، این واقعاً خصوصی‌سازی نیست، من شاهد بخواهم برای شما عرض کنم که مصوبه ای را که هیات نمایندگان اتاق ایران (که نمایندگان سراسر کشور ماهی یکبار جلسه دارند) حدود 8 ماه قبل (قبل از دولت جدید) مصوبه کرد گفت: این وضع موجود خصوصی سازی را متوقف کنید عجیب بود شاید در بادی نظر که خود بخش خصوصی بخواهد که اگر این مدل خصوصی‌سازی است ما نمی خواهیم این خواسته بخش خصوصی بود. حتماً اصلاحات لازم باید صورت بگیرد و می‌گیرد و آن وقت خصوصی سازی واقعی به نحوی که واحدهای دولتی به بخش خصوصی قرار بگیرد.
مجری: خصوصی سازی واقعی در دستور کار است؟

تأکید دولت بر استقبال از گسترش فعالیت بخش خصوصی است
دکتر نهاوندیان: حتماً هست و مهمتر از این شما بدانید خصوصی سازی واقعی این نیست که این تعداد واحدهایی که در دست دولت بوده به بخش خصوصی برود. خصوصی‌سازی واقعی این است که بخش خصوصی بتواند سرمایه‌گذاری‌های جدید بکند بدون دغدغه و با فراق بال با احساس امنیت در محیط سرمایه‌گذاری و بتواند از منابع داخلی و خارجی استفاده کند، اما آن چیزی که در وزارت نفت تصمیم گیری شد و بعضی از این شائبه‌ها به دنبالش پیش آمد در مورد فروش نفت بود. نفت به عنوان سرمایه ملی در این شرایط تحریمی، تحریم‌شکنی نباید با هاله‌ای یا پوششی بشود برای اینکه سرمایه ملی، بیت‌المال، خدای نکرده به صورت‌های نامطمئن در معرض آسیب قرار بگیرد، اینکه بخش خصوصی به شرکت نفت کمک کند که نفت کشور فروخته شود در این شرایط تحریمی ما نباید گردن بنهیم. در این شرایط تحمیلی از همه فرصت‌ها باید استفاده کنیم. اما بسیاری از پیشنهادها یا حتی اقداماتی که صورت گرفته با دقت‌هایی که می‌شود یا نظارت‌هایی که می‌شود، معلوم می‌شود که خیلی نمی‌شود مورد تأیید قرار بگیرد، لذا یک انضباط جدی و مالی باید در این رابطه اعمال شود. اما وزارت همزمان با این اعلام، اعلام هم کرده از هرگونه همکاری معرفی مشتری و ‌پیشنهادهای مثبت، استقبال می‌کند با شکل عملیاتی که در حق‌الزحمه کسانی که در این رابطه همکاری کنند مورد توجه قرار می‌گیرد، اما این نباید به یک بی‌انضباطی در سرمایه ملی تبدیل شود، همین بوده من بسیار تعجب کردم در این فضای رسانه‌ای که خوشبختانه ایجاد شده است، تیترهایی زده شده بود از اینکه دولت از فعالیت بخش خصوصی استقبال نمی‌کند. فقط می‌شود گفت عکس این درست است.

مشکلات اقتصادی کشور را باید با کمک بخش خصوصی و تعاونی حل کرد
در رویکرد همه مصوبات را که می‌بینید همه وزارتخانه‌ها، رویکردشان این است که مشکلات اقتصادی کشور را باید با کمک بخش خصوصی و تعاونی حل کرد.
مجری: در سفر دکتر روحانی به نیویورک همراه ایشان بوده‌اید، مهمترین دستاوردهای این سفر برای کشور عزیز ایران چه بود و چه پتانسیل اقتصادی در خلال سفر شناسایی و بررسی شد؟

برخی مقامات اروپایی در سفر دکتر روحانی به نیویورک اعتراف کردند، تحریم علیه ایران کار عاقلانه‌ای نیست
دکتر نهاوندیان: به نظرم هر ناظر منصفی آنچه را که در این سالروز حضور رییس‌جمهور محترم و نزدیک دو هفته حضور وزیر امور خارجه را در نیویورک بررسی کند، به دستاوردهای قطعی روشنی می‌رسد و امیدواری برای اینکه دستاوردهای بیشتری در راه باشد. اولین دستاورد این بود که تحریم شکسته شد، نفس ملاقات مقامات اتحادیه اروپا با مقامات جمهوری اسلامی ایران یکی از بندهای تحریم اتحادیه اروپا بود، نفس اینکه اینها صف کشیده بودند که با رییس‌جمهور ایران ملاقات کنند، واقعاً مواردی بود که فرصت نشد که ایشان وقت ملاقات بدهد و محتوای ملاقات‌ها اکثراً ابراز علاقه‌مندی برای همکاری اقتصادی با ایران بود. نفس انجام این ملاقات شکسته شدن تحریم و پیروزی ایران بود. اینکه محتوای مذاکرات این باشد که همکاری‌های اقتصادی با ایران گسترش پیدا کند و به این موضوع حتی در مذاکره با مقامات آمریکایی هم اشاره شود که سر دسته تحریم‌کنندگان آمریکا بوده است، این پیروزی ایران است.
اینکه برخی از مقامات عالی رتبه اروپایی اعتراف کنند به این معنا که تحریم‌ها کار عاقلانه‌ای نیست علاوه بر تحریم شونده به تحریم کننده هم آسیب می‌زند، این نه از زبان ما که همیشه می‌گفتیم، از زبان نخست‌وزیر یکی از کشورهای اروپا گفته شود، این پیروزی ماست. اینکه در کشوری که 35 سال ایران را تحریم کرده، جلسه‌ای برگزار شود البته یک جلسه خصوصی و بعضی از کسانی که در آن جلسه شرکت کرده بودند با اجازه گرفتن از مقامات آن کشور حضور یافته بودند و موضوع این جلسه هم بحث همکاری‌های اقتصادی باشد و آنچه که موج زند در بحث‌ها، نگرانی از این باشد که فرصت‌های عظیم اقتصادی که در ایران است الان چین عمدتاً در آنجا حضور دارد و حال اروپایی‌ها دارند بررسی می‌کنند، هیأت‌هایی می‌روند و می‌آیند، اینها همه نشان دهنده این است که خود آنها هم رسیده‌اند به این که دوره تحریم دیگر باید به سر بیاید. فایده قطعی دیگر این است: وقتی که کشورهای دیگر ببینند که آمریکا که سردمدار تحریم بوده است، دارد ملاقات و مذاکره می‌کند - می‌دانید کشورهای دیگر در بحث‌هایی که با ما داشتند، واقعاً هم شرکت‌ها و بانک‌هاشان مواجهه بودند با این مشکل که می‌گفتند ما با شما مشکلی نداریم، تحریم‌های آمریکایی بر ما فشار وارد می‌کند. در واقع مهمتر از خود تحریم، جوّ تحریم بود در همه این احساس شده بود که نزدیک شدن به ایران آنها را دچار مخاطره می‌کند - این جو شکسته شد.
ظرف همین دو، سه هفته مراجعاتی که به ما شده است چه دولتی و چه خصوصی، برای اینکه هیأت‌های تجاری و اقتصادی به ایران بیایند و صحبت کنند قابل قیاس با گذشته نیست، یعنی چه؟ یعنی الان دیگر همه دارند در یک رقابت شرکت می‌کنند که زودتر به داخل ایران بیایند. اینها دستاوردهای جدی و قطعی ماست. البته بعضی از بحث‌هایی شده است که امیدواری جدی است برای اینکه از تحریم‌ها کاسته شود، غیر از اینکه در همین سفر، مرحله‌ای جدی که برنامه‌ریزی کرده بودند برای تشدید تحریم. می‌دانید در کنگره آمریکا لایحه‌ای مطرح شده بود که قرار بود به سنا برود که در صورت تصویب آن می‌خواستند یک مرحله دیگر تحریم‌ها را تشدید کنند؛ در واقع فروش نفت ایران را به صفر برسانند.
نفس این سفر باعث شد که به تعویق بیفتد و با مذاکراتی که در ژنو مطرح است، امکان این وجود دارد که ما حتی به سمت کاهش تحریم‌ها حرکت کنیم. من اینجا باید تأیید کنم که در مباحث هسته‌ای ما، تحریم، یک امر فرعی است، حقوق هسته‌ای کشورمان می‌باید حراست شود و همین موضع هوشمندانه‌ای که ایران آغاز کرده است که ما نه به دلیل اصرار شما و یا فشار شما، ما به دلایل اخلاقی و مذهبی خود قصد داشتن سلاح اتمی نداشته‌ایم و چون اعتقادی داریم این کار را می‌کنیم از شفافیت هم ابایی نداریم، اگر نگرانی‌های منطقه‌ای و قانونی وجود دارد حاضریم که این نگرانی‌ها برطرف شود، در خود موضوع هسته‌ای ما جواب قانع‌کننده داریم. بحث تحریم، دلیل این رویکرد مثبت و سازنده ایران در دیپلماسی هسته‌ای نیست، تحریم اثر فرعی آن است اما این هوشیاری را هم داریم که فرق است بین کشورهایی که واقعاً نگرانی هسته‌ای دارند و به دلیل هسته‌ای به تحریم رو آوردند و برخی کشورهای خاص یا دشمنان و بدخواهان ایران که هسته‌ای را وسیله‌ای کردند برای اینکه جلوی پیشرفت‌ اقتصادی ایران را بگیرند. اینها از سی سال قبل نمی‌خواستند ایران اسلامی پیشرفت کند، بهانه را هم می‌باید از دست آنها گرفت. می‌باید صف آنهایی که دنبال براندازی ایران بودند و از موضوع هسته‌ای به عنوان یک بهانه‌ای استفاده کردند برای تحریم اقتصادی و آنهایی که نمی‌خواهند براندازی کند و نمی‌خواهند با پیشرفت اقتصادی ایران مقابله کنند حتی علاقمندند به اینکه همکاری‌های اقتصادی‌شان افزایش پیدا کند اما در مورد هسته‌ای نگرانی‌هایی دارند، باید بین آنها فاصله‌ ایجاد کرد.

ما باید از حق پیشرفت اقتصادی ایران و دسترسی به بازارهای جهانی حراست کنیم
یک توفیق بزرگ این سفر این بود که بعد از سفر، از مردم آمریکا نظرسنجی کردند و بیش از 75 درصد گفته‌اند طرفدار مذاکره و مخالف اقدام نظامی در مورد ایران هستند. شما مقایسه کنید با همین نظرسنجی مشابهی که در آن 51 درصد گفته‌ بودند با ایران باید برخورد شود، این پیروزی یک دیپلماسی سازنده است. به این جهت ما همچنان که حق هسته‌ای ایران را می‌باید حراست کنیم، حق پیشرفت اقتصادی ایران و دسترسی به بازارهای جهانی را باید حراست کنیم، حق همکاری‌های در علم و فناوری را باید حراست کنیم.
خوشبختانه در این رویکرد تحرک دیپلماسی که مورد حمایت قاطع مقام معظم رهبری هم قرار گرفت، مردم هم شادند از اینکه با ابتکار ایران چنین توفیقی حاصل شده است و آثارش هم در اقتصاد ما تجلی پیدا می‌کند.

رویکرد دولت تدبیر و امید برداشتن بار گرانی از دوش مردم است
با اخبار این سفر در محافل اقتصادی بسیار خوب استقبال شد و بر نشاط آن افزوده شده است. مذاکرات فعالان اقتصادی با طرف‌های اقتصادی آغاز شده و امیدواری ایجاد شده که با زمینه‌های سرمایه‌گذاری جدی که وجود دارد ما مجدداً شاهد تأمین مالی و فاینانس پروژه‌ها باشیم. همین الان بعضی از کشورها پیشنهاد کردند که فاینانس پروژه‌ها را به عهده بگیرند که اگر این اتفاق بیفتد، یک فرصت شغلی عظیمی در پروژه‌های بزرگ در اقتصاد ایران، ایجاد خواهد شد، این همان حماسه اقتصادی می‌شود که ما در شرایطی که با رکود تورمی امسال را شروع کردیم، پایان امسال به گونه‌ای وارد سال جدید شویم که با یک دریچه‌ها و دروازه‌های جدیدی همراه باشد که هم رکود و هم تورم را کاهش دهد، رونق ایجاد کند و فشار بر مردم کمتر شود. واقعاً رویکردی که شاهد بودم در مباحث اقتصادی و غیر اقتصادی دولت این بوده که مردم راحت‌تر زندگی کنند و این بار گرانی بر مردم برداشته شود. در کارخانه‌ها و مزارع آن کسی که دنبال تولید است با یک احساس اطمینانی برنامه‌ریزی کند. یکی از کارهای خوبی که دولت کرد شاید کم سابقه بود و آن این بود که قبل از فصل پاییز قیمت تضمینی محصولات کشاورزی را اعلام کرد که آن کشاورز‌ها بدانند با اطمینان خاطر، نهاده‌هایشان را تهیه کنند. اقدام خوبی هم که با همکاری جهاد کشاورزی و بانک مرکزی انجام گرفت، تأمین نهاده‌ها را در اولویت قرار داد، در مورد کود و سم اقدامات جدی شد، شاید این یک هدیه‌ای هم بود. می‌دانید میزان آراء روستائیان محترم ما در سراسر کشور به آقای دکتر روحانی رقم‌های بالای 70 الی 80 درصد بوده که در گزارش‌ها داشتیم، روستائیان هم باید احساس می‌کردند که مورد توجه و حمایت جدی و خاص این دولت هستند. فرقی نمی‌کند هر کس در کشور کار می‌کند چه در بخش کشاورزی، معدن، صنعت، خدمات و گردشگری باید احساس کند که دولت حامی تولید است. امیدواریم با تصمیمات و اقدامات ملموس، این پیام توسط فعالان اقتصادی بیش از گذشته دریافت شود.
مجری: صبح امروز رییس‌جمهور دیداری داشتند با نخبگان جوان کشور، طی آن صحبت‌های مختلفی انجام دادند. در بخشی وعده داده شد که از نخبگان در سطح بالاتری در کشور استفاده شود و جناب آقای رییس‌جمهور به دولت نیز مأموریتی دادند. می‌دانیم که یک شعارزدگی پیش از این در مواقع مختلف شنیده بودیم همواره استفاده از نخبگان که آنچنان که باید و شاید اقدام نشده بود، بیشتر شعاری بود. چه کار خواهید کرد و اقدام و کار عملی دولت برای اینکه نخبگان تفکر و اندیشه‌شان وارد صنعت، اقتصاد و تصمیم‌سازی‌های کلان کشور شود، چیست؟

رابطه دولت تدبیر و امید با نخبگان رابطه دو سویه است
دکتر نهاوندیان: یکی از حرف‌های خوبی که یکی از نماینده های نخبگان در این جلسه گفت، این بود که حمایت از نخبگان این نیست که یک وام چند میلیون تومانی تصویب کنیم و یا برای مسکن آن کمک کنیم، این کارها البته بشود برای همه مردم باید بشود ولی حمایت از نخبگان یعنی این که آن سرمایه اصلی اش، فکر و ابتکاری که دارد از آن استقبال شود، احساس کند که در واقعیت تصمیم‌گیران کشور، او را به عنوان نخبه به رسمیت می‌شناسند و به فکرش احترام می‌گذارند. آقای دکتر روحانی این قول را داد و این استمداد را طلبید. ایشان گفتند که ما دستمان را به سوی شما دراز می‌کنیم، دولت را با فکرتان کمک کنید. آنجا گفتند که در اولین جلسه دولت این بحث مطرح خواهد شد که چگونه از فکر نخبگان استفاده شود و حتماً این باید عملیاتی شود. در واقع اگر ما یک مسیر دو سویه بین دولت و مردم که نخبگان هم جزو مردم‌اند، نماینده‌های شور و شعور مردم هستند، این رابطه دوسویه اگر ایجاد شود، دستگاه‌های سیاست‌گذار ما، دستگاه‌های معدن و تجارت ما، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد ما، اینها سامانه‌های استفاده از نظرات صاحبنظران داشته باشند. خود ریاست جمهوری به عنوان مرجع اصلی ربط جمهور با رییس‌شان وظیفه دارد در این رابطه اقدام کند. من رویکردی که دولت با آغاز مجدد شورای رقابت با بخش خصوصی نشان داد این را طلیعه مبارکی می‌دانم که این دولت سعی اش بر این است که حرف مردم را بشنود و حرف خودش را هم صادقانه با مردم بگوید. شورای گفتگوی دولت در بخش خصوصی، می‌دانید یک تمهیدی بود که در قانون اندیشیده شد که در آنجا هشت مسئول اقتصادی دولت با هشت مدیر اقتصادی بخش خصوصی و تعاونی می‌نشینند، نمایندگانی از قوه قضائیه و قوه مقننه هم هستند و مسائل اقتصادی را با هم در میان می‌گذارند. البته آغاز کار دولت است و هنوز وزرای ما سرجایشان کامل ننشستند، هنوز معاونین‌شان را نصب نکردند. اما این عزم را دارند که به طور منظم این جلسات تشکیل شود، در هفته آینده هم جلسه بعدی‌اش تنظیم شده که برگزار خواهد شد. این رویکرد، رویکرد مبارکی است و می‌تواند نوید این را بدهد که نظرات نخبگان مورد استفاده قرار می‌گیرد، البته غیر از نظرات فردی ما باید مجموعه‌های تحقیقاتی را مورد حمایت قرار دهیم. حرف فقط به صورت بخشی نباید گفته و شنیده شود ما آن دید جامع‌نگر را لازم داریم که برای آن مجموعه‌های اندیشه‌گی لازم داریم، ارتباط بین دستگاه‌های سیاست گذار با دستگاه‌های اندیشه‌گی، این کاری است که باید مهندسی شود، ان شاء الله در دستور کار قرار خواهد گرفت.
مجری: خیلی متشکر جناب آقای دکتر نهاوندیان برای حضور در بخش ویژه خبری و برای خودتان و همکاران پرتلاشتان در جمهوری اسلامی ایران آرزوی موفقیت می‌کنیم.
دکتر نهاوندیان: من هم از شما و برنامه خوبتان متشکرم.